จุดจบของโรคมาลาเรียในเอเชียพลิกผันเมื่อเชื้อดื้อยาฆ่าแมลงและยารักษา

ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคมาลาเรียในเอเชียที่ร่วมการสำรวจในรายงานฉบับใหม่กล่าวว่ามีความจำเป็นในการใช้เครื่องมือใหม่ๆ ในการกำจัดโรคมาลาเรียเนื่องจากเชื้อโรคมีการดื้อต่อมาตรการป้องกันและการรักษาในปัจจุบัน และเรียกร้องให้มีการลงทุนเพื่อพัฒนาและวิจัยยารักษาโรคมาลาเรียและยาฆ่าแมลงตัวใหม่ เพื่อบรรลุเป้าหมายในการกำจัดโรคภายในปีพ.ศ. 2573 ขององค์การอนามัยโลก
รายงานมาลาเรียฟิวเจอร์สฟอร์เอเชียได้เปิดตัวในกรุงเทพฯ ในวันนี้ รายงานฉบับนี้แสดงมุมมองของผู้อำนวยการโครงการด้านโรคมาลาเรีย นักวิจัย และองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกำไรในประเทศกัมพูชา อินเดีย เมียนมาร์ ไทยและเวียดนามเกี่ยวกับความคืบหน้าในการกำจัดโรคมาลาเรีย จัดทำโดยนักวิจัยอิสระด้านนโยบายด้วยการสนับสนุนของโนวาร์ตีส ซึ่งเป็นบริษัทแรกที่ผลิตขนาดยาในปริมาณคงที่ของยากลุ่มอาร์ติมิซินินที่ใช้ร่วมกับยาเมฟโฟลควิน (Artemisinin-based combination therapy – ACTs) เมื่อสองทศวรรษที่แล้ว ยานี้นับได้ว่าทรงประสิทธิภาพที่สุดในปัจจุบันสำหรับการรักษาโรคมาลาเรีย
รายงานฉบับนี้ถูกจัดทำในสถานการณ์ที่การกำจัดโรคมาลาเรียคืบหน้าไปมาก โดยมีรายงานจำนวนผู้ติดเชื้อต่อพันคนลดลงกว่าร้อยละ 60 นับจากปี พ.ศ. 2553[1] ผู้เชี่ยวชาญที่ร่วมการสำรวจเกือบสองในสามเชื่อว่าภูมิภาคเอเชียจะสามารถบรรลุเป้าหมาย[2]ในการกำจัดเชื้อมาลาเรียประเภท P. falciparum ซึ่งเป็นเชื้อที่มีความรุนแรงมากที่สุด แต่ส่วนใหญ่ยังคงไม่มั่นใจว่าจะสามารถกำจัดมาลาเรียสายพันธุ์ P. vivax ได้ภายในปี พ.ศ. 2573
“นับเป็นครังแรกในรอบหลายปีที่มีการสำรวจความคิดเห็นของผู้วางนโยบายและผู้ปฏิบัติในพื้นที่ในเรื่องความคืบหน้า ความท้าทาย และโอกาสในการกำจัดโรคมาลาเรีย” ศ. ยงยุทธ ยุทธวงศ์ อดีตรองนายกรัฐมนตรีและหนึ่งในคณะกรรมการขององค์การนานาชาติมาลาเรียอาร์บีเอ็มเพื่อการกำจัดมาลาเรีย และประธานร่วมของการสำรวจกล่าว “ในขณะที่คนส่วนใหญ่เชื่อมั่นว่ามีความคืบหน้าในการกำจัดโรคมาลาเรีย บางคนอาจมีความมั่นใจมากเกินไป การเพิกเฉยเป็นเรื่องอันตราย ผมต่อสู้กับโรคมาลาเรียมาเกือบทั้งชีวิตและรู้ดีว่าการต่อสู้ในขั้นสุดท้ายเป็นสิ่งที่ยากที่สุดในการกำจัดโรคมาลาเรีย”
การที่เชื้อดื้อต่อยาฆ่าแมลงและยากลุ่มอาร์ติมิซินินได้ก่อให้เกิดความกังวลเป็นอย่างมาก ผู้ร่วมการสำรวจบางคนเชื่อว่าภูมิภาคนี้จะสามารถควบคุมปัญหานี้ได้ พร้อมเดินหน้าสู่เป้าหมายการกำจัดโรค ขณะที่บางคนกลับมีความเชื่อมั่นน้อยกว่า ทั้งนี้เกือบทั้งหมดกล่าวว่าการสนับสนุนงานด้านการวิจัยและพัฒนาเกี่ยวกับยาฆ่าแมลงและการรักษาโรคเป็นสิ่งสำคัญ ปัจจุบันทางโนวาร์ตีสกำลังทดลองยารักษาโรคมาลาเรียเชิงคลินิกในประเทศไทยและเวียดนาม ในกรณีที่ภาวะดื้อยากลุ่มอาร์ติมิซินินนั้นแพร่กระจายไป
ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่าโรคมาลาเรียที่ยังระบาดอยู่ในเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นั้นส่วนใหญ่ปรากฏอยู่ในพื้นที่ป่าที่เข้าถึงยากและประชากรที่อาศัยอยู่ไม่เป็นหลักแหล่งหรือผู้อพยพ พื้นที่เหล่านี้มักจะเป็นพื้นที่ชายแดนที่ห่างไกล ดังนั้นการเก็บข้อมูลและสร้างความเชื่อมั่นว่าผู้ที่มีความเสี่ยงได้รับการวินิจฉัย การรักษาและการดูแลจึงเป็นเรื่องท้าทาย
ขณะที่ภูมิภาคนี้ได้เข้าใกล้ความเป็นจริงในการกำจัดมาลาเรีย หลายฝ่ายต่างเห็นว่าการผสมผสานงานด้านมาลาเรียควบคู่ไปกับระบบการดูแลสุขภาพหลักเป็นเรื่องที่จำเป็น อย่างไรก็ตามผู้ร่วมการสำรวจมีความกังวลว่าทักษะของผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการวินิจฉัยโรคด้วยกล้องจุลทรรศน์อาจถูกกลืนหายไปในกระบวนการดังกล่าว
“การพัฒนาระบบการดูแลขั้นพื้นฐานที่ครอบคลุมมีความสำคัญมากเนื่องจากภูมิภาคเอเชียยังคงเผชิญกับการแพร่ระบาดของโรคเรื้อรังที่มีมากขึ้น” ดร.ศรีนาถ เรดดี ประธานมูลนิธิสาธารณสุขแห่งอินเดียและประธานร่วมของการศึกษา MalaFAsia กล่าว “อย่างไรก็ตามเราต้องพยายามรักษาความรู้ความชำนาญด้านโรคมาลาเรียที่จำเป็นไว้เพื่อให้บรรลุผลในการกำจัดมาลาเรีย”
โนวาร์ตีสได้สนับสนุนการจัดทำรายงาน MalaFA อันเป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาชิ้นใหญ่ที่มีระยะเวลาสองปีเพื่อทำความเข้าใจมุมมองของผู้เชี่ยวชาญระดับชาติและระดับภูมิภาคทั่วเอเชียและแอฟริกาเกี่ยวกับความคืบหน้าและความท้าทายของการกำจัดมาลาเรีย