ทุกท่านคงรู้ว่า ดวงตาเป็นหน้าต่างของดวงใจ แต่ถ้าดวงตาของสัตว์เลี้ยงของเราเกิดความระคายเคือง มีขี้ตามากหรือบางรายมีเม็ดสีมาบดบังการมองเห็น ดวงตาดวงนั้นอาจจะไม่สามารถบอกความในใจต่างๆ ได้อีกเลย ดังนั้นอยากให้ทุกท่านได้ทำความรู้จักกับ โรคตาแห้ง หรือ Keratoconjunctivitis Sicca (KCS) หรือ Dry eye เพื่อที่จะได้ดูแล รักษา และป้องกันดวงตาของสัตว์เลี้ยงให้เป็นหน้าต่างของดวงใจต่อไป
โรคตาแห้งคือ…
โรคตาแห้งมักถูกเรียกต่อเมื่อน้ำในองค์ประกอบของน้ำตานั้นลดลง และคงเหลือแต่ส่วนประกอบเมือกและไขมัน หรือคุณภาพของน้ำตาในลดลง
เมื่อน้ำตาไม่เพียงพอ ผลทำให้เกิดการระคายเคือง เยื่อบุตาขาวแดง กระจกตาเริ่มเปลี่ยนสีเป็นขาวขุ่นหรือเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล (เม็ดสี) ไม่คงความใสเหมือนแต่ก่อน ส่วนใหญ่มักจะมีขี้ตาสีเหลือง สีเขียวออกมาตลอดเวลา จนในที่สุดตาบอด
น้ำตา….
สุนัขและแมวมีต่อมน้ำตาอยู่ 2 ต่อม ต่อมแรกอยู่บริเวณ เปลือกตาด้านบน ต่อมที่สองอยู่ที่เปลือกตาที่สาม น้ำตามีองค์ประกอบ 3 ส่วนคือ
1. น้ำมัน ถูกขับออกมาจากต่อมที่บริเวณเปลือกตา
2. เมือก
3. น้ำ ซึ่งเป็นส่วนที่มากที่สุด
นอกจากนี้น้ำตาประกอบไปด้วยโปรตีนที่ช่วยยับยั้งแบคทีเรีย เกลือ น้ำตาล ออกซิเจน และน้ำตายังคงช่วยชะล้างสิ่งสกปรกต่างๆ ออกไปจากตาอีกด้วย
ทำไมสุนัขถึงเป็นโรคตาแห้ง?
1. โรคติดเชื้อไข้หัดสุนัข เป็นโรคไวรัส
2. แมวที่เป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนต้นชนิด herpes virus อาจนำไปสู่โรคตาแห้งแบบเรื้อรัง
3. ไม่มีต่อมน้ำตาตั้งแต่กำเนิด เช่นพันธุ์ Yorkshire terrier
4. การใช้ยาบางชนิดอาจเป็นผลทำให้เกิดโรคตาแห้ง เช่น sulfa-trimethoprim
5. การวางยาสลบมีผลทำให้คุณภาพ และปริมาณน้ำตาลดลงอย่างชั่วคราว
6. การทำศัลยกรรมผ่าตัดเปลือกตาที่สาม
7. การกระทบกระเทือนอย่างแรงที่ศีรษะบริเวณที่มีการผลิตน้ำตา
แต่สาเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้เกิดโรคตาแห้งในสุนัขคือ ภาวะภูมิคุ้มกันไวเกิน (immune mediated) จนมีผลไปทำลายต่อมน้ำตา
สุนัขพันธุ์ที่มีความเสี่ยง
• American Cocker Spaniel
• Miniature Schnauzer
• West Highland White Terrier
การวินิจฉัย…
เมื่อเป็นโรคตาแห้งขั้นรุนแรงอาการจะสังเกตได้ค่อนข้างง่ายมาก คือมีขี้ตาเกรอะกรัง ตาแดง
สัตวแพทย์จะใช้กระดาษสีขาวแผ่นเล็กๆ ที่เรียกว่า Schirmer Tear Test วัดปริมาณน้ำตา โดยสอดที่เยื่อตาขาวทิ้งไวประมาณ 1 นาที ซึ่งผลมีดังต่อไปนี้คะ
15-20 mm ค่าปกติ
11-14 mm ถือว่าเริ่มมีแนวโน้มเป็นโรคตาแห้ง
